Prezentacja filmów 15 czerwca 2021 w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza Filii w Białymstoku (filmy z archiwów TVP)

tytuł: „Kronika Warszawy i Mazowsza”
telewizyjna kronika filmowa
czas trwania: 00:01:30

Pierwsza filmowa „pocztówka” z nowo otwartej szkoły w Białymstoku – na Wydziale Lalkarskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. W materiale: wizyta na zajęciach oraz krótka wypowiedź Jana Wilkowskiego.

tytuł: „Jan Wilkowski”
z cyklu „Baśnie mojego dzieciństwa”
dokument
reżyseria: Krzysztof Rau
realizacja: Barbara Borys Damięcka
scenografia: Tatiana Kwiatkowska
rok produkcji: 1978
czas trwania: 00:42:37

Filmowe spotkanie z lalkarzem, animatorem i twórcą znanych postaci z telewizyjnych bajek dla dzieci Janem Wilkowskim oraz jego… mamą. Wilkowski opowiada bowiem o swoim dzieciństwie, pokazując jak mama, skromna i bardzo wrażliwa kobieta, wprowadziła go w świat baśni. Od niej nauczył się, że „wszystko na świecie zasługuje na miłość i szacunek”. Również przedmioty nieożywione – sprzęty, które nas otaczają w codziennym życiu. Tę uważność wpoiła Wilkowskiemu właśnie matka. Ukształtowała jego wrażliwość i fantazję, odkryła świat baśni i pokazała, że skrywa się on nie tylko na kartach ksiąg, ale przede wszystkim w otaczającym świecie.

W filmie prezentowane są m.in. fragmenty baśni Andersena w inscenizacji Wilkowskiego, a także inne etiudy z przedmiotami. W nagraniu biorą też udział ówcześni studenci Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie Wydziału Lalkarskiego w Białymstoku.

tytuł: „Brzydkie uczucie”
serial telewizyjny, z serii „Ula z I B”
reżyseria, scenariusz: Jak Wilkowski
projekt lalki: Lidia Wopaleńska
występują: Jan Wilkowski, Anna Skaros
rok produkcji: 1965
czas trwania: 00:20:53

Cykliczny, edukacyjny program dla dzieci z udziałem pacynki Uli, która jest uczennicą pierwszej klasy, oraz jej dziadka, którego odgrywał jak Wilkowski. W tym odcinku Dziadek zauważa, że Ulą zawładnęły niedobre uczucia. Jest zazdrosna, nie potrafi znieść, gdy ktoś okaże się od niej lepszy, nie umie przegrywać. Dziadek próbuje wytłumaczyć wnuczce, że zawiść jest cechą złą i bezsensowną, bo nie prowadzi do niczego, że z lepszym od siebie należy podejmować ambitną rywalizację. Ula usiłuje się poprawić, chociaż wszystko wskazuje na to, że zajmie jej to sporo czasu, a dziadka czeka niemały wysiłek wychowawczy.

tytuł: „Światła ramp, czyli Jan Wilkowski w Białymstoku”
film dokumentalny
scenariusz, reżyseria: Janusz Horodniczy, Krzysztof Wojciechowski
zdjęcia: Jerzy Bonczyk
montaż: Dariusz Dąbrowski
kierownik produkcji: Marek Horodniczy
realizacja dźwięku: Janusz Filałkowski
realizacja oświetlenia: Jan Kowalski
rok produkcji: 2001
czas trwania: 00:30:02

Filmowy portret najwybitniejszego twórcy polskiego teatru lalkowego Jana Wilkowskiego, który całkowicie zmienił oblicze tej dziedziny teatru. Stworzył nową jego estetykę, daleką od powszechnej wizji dydaktycznych teatrzyków kukiełkowych dla najmłodszych. Zainicjował poszukiwanie nowych form artystycznej wypowiedzi, kreowanie zupełnie nowej relacji między żywym planem aktorskim a lalką. Na gruncie teatru lalkowego dokonał tego, co dla teatru polskiego zrobiły monumentalne inscenizacje Leona Schillera. Wilkowski twierdził, że tylko poprzez zmierzenie się z modelami teatru aktorskiego, teatr lalek może osiągnąć artystyczną dojrzałość. Tej zasadzie pozostał wierny w całej swojej pracy reżyserskiej. Wprowadził także formę teatru w teatrze – pokazywał teatr lalek, jako wykreowany na oczach publiczności i przeciwstawiał świat grających aktorów światu występujących lalek. Był przekonany, że wszystko może być lalką, a więc postacią teatralną – buty, czajnik, kapelusz – oraz że każda osoba może zostać uprzedmiotowiona. O pracy z Janem Wilkowskim oraz jego wizji teatru lalkowego i roli aktora opowiadają: wieloletni współpracownik, scenograf Adam Kilian, aktorzy Teatru Lalek w Białymstoku i studenci białostockiej filii Akademii Teatralnej. W audycji wykorzystano fragmenty telewizyjnych programów Wilkowskiego („Ula z 1B”), fragment programu „Baśnie mojego dzieciństwa” z 1978 r. w reż. Krzysztofa Raua, fragmenty monodramu „Spowiedź w drewnie”, sztuki „Tymoteusz wśród ptaków”, a także projekty dekoracji i fotografie z najsłynniejszego przedstawienia Wilkowskiego, adaptacji utworu Kazimierza Przerwy-Tetmajera „O Zwyrtale Muzykancie”.

tytuł: „Dekameron”
autor: Giovanni Bocaccio
przekład: Edward Boye, Jalu Kurek
reżyseria: Jan Wilkowski
realizacja telewizyjna: Bożena Pijanowska
scenografia: Adam Kilian
kompozytor: Jerzy Derfel
kierownik produkcji: Marek Kryński
redakcja: Tadeusz Kozłowski
dźwięk: Krzysztof Wrzeszcz
światło: Mirosław Poznański
występują: Krystyna Matuszewska, Maria Rogowska, Barbara Muszyńska, Beata Miastowska, Jan Satyr, Krzysztof Pilat, Wojciech Grzechowiak, Wiesław Czołpiński, Ryszard Doliński
czas trwania: 01:22:09

Telewizyjna realizacja spektaklu, przygotowanego oryginalnie w Białostockim Teatrze Lalek jako „Dekameron 8,5” wg Giovanniego Baccacio z komentarzami Gianniego della Lupusa czyli Wilkowskiego, premiera: 1986.

tytuł: „Teatr cudów Jana Wilkowskiego” z cyklu „Reformatorzy teatru polskiego”
film dokumentalny
scenariusz: Maria Nockowska
realizacja: Maria Nockowska
montaż: Zofia Żydaczewska
oprawa muzyczna: Joanna Badełek
występują: Wiesław Czołpiński, Grzegorz Feluś, Henryk Jurkowski, Adam Kilian, Jarosław Kilian, Tomasz Mazurek, Henryk Izydor Rogacki, Piotr Tomaszuk, Piotr Olędzki
rok produkcji: 1998
czas trwania: 00:25:53

Audycja telewizyjna poświęcona Janowi Wilkowskiemu, lalkarzowi, pedagogowi, kierownikowi artystycznemu Teatru Lalka w Warszawie, twórcy polskiego teatru lalkowego. W filmie wykorzystano fotografie prywatne artysty, fotografie lalek z jego spektakli oraz filmowe i fotograficzne zapisy niektórych przedstawień Wilkowskiego m.in.: „Guignol w tarapatach”, „O Zwyrtale muzykancie”, „Kolędnicy na ulicy”, „Żywoty świętych”, „Spowiedź w drewnie” „Zielona gęś”, „Dekameron”.