VÁCLAV HAVEL: GARDEN PARTY / #LALKIWSIECI

„Sekretarz: Chyba by pan nie chciał, żeby dostojny przebieg garden party został zakłócony przez jakieś dadaistyczne żarciki, do czego na pewno mogłoby dojść, gdyby tak ważne, wręcz kluczowe miejsce, jakim jest Wielki Parkiet A, zostało udostępnione nieodpowiedzialnym intelektualistom, prawda?” [Vaclav Havel, Garden Party][1]

Jak Państwo to widzą, sztuka wybitnego czeskiego autora i prezydenta w rękach nieodpowiedzialnych intelektualistów i do tego lalkarzy? Chyba się im wydaje, że „można zamienić siekierkę na kijek i jednocześnie mieć gruszki w popiele?”[2] Studenci i wykładowcy Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filii w Białymstoku pracują nad pierwszą w kraju inscenizacją sztuki Garden Party Václava Havla w konwencji teatru lalek.

W dramacie z 1963 roku Havel wziął na warsztat kluczowe w swojej twórczości problemy władzy, biurokracji i języka. W efekcie powstał satyryczny pamflet, napisany w duchu teatru absurdu. Lalkowy potencjał dramatu dostrzegli nasi wykładowcy: Łukasz Lewandowski oraz Błażej Piotrowski i pod organizacyjnym płaszczem Białostockiego Stowarzyszenia Artystów Lalkarzy i białostockiej Filii AT zaprosili do współpracy studentów obecnego już III roku aktorstwa do stworzenia lalkowej adaptacji sztuki.

Premiera on-line spektaklu będzie miała miejsce 10.11.2020 o godz. 10.11 na kanale YouTube Filii AT. Praca nad spektaklem (próby aktorskie, projektowanie oraz wykonanie lalek) przebiegała w większości zdalnie, przy użyciu narzędzi komunikacji internetowej.

Główny bohater Garden Party, Hugo Pludek udaje się na tytułowe garden party, aby spotkać się z wpływowym urzędnikiem Kalabisem. Choć w efekcie na Kalabisa nie trafia, dzięki inteligencji i niebywałym zdolnościom adaptacji, zostaje mianowany nowym dyrektorem  zajmującym się likwidacją Urzędu Likwidacyjnego. Szybka kariera jednak sprawia, że Pludek traci swoją osobowość…

Jak pisał ks. Tomáš Halík we wstępie do książki Václava Havla Zmieniać świat. Eseje polityczne[3], „sztuki Havla uważane są za <<teatr absurdu>>. Havel sam do tego dodawał, że absurdalny dramat nie zaprzecza sensowi, wskazuje tylko na sens zapomniany i prowokuje widza, aby stale pytał o sens naszego bycia w świecie. Istnieją historyczne sytuacje, gdy zarówno nasza domowa, jak i międzynarodowa polityczna arena przypominają teatr absurdu. Teksty Havla zachęcają nas do tego, abyśmy i w takich sytuacjach nie przestawali poszukiwać sensu, ale swoim postępowaniem do życia publicznego ów sens wnosili.”

 

 

Wersja z audiodeskrypcją

***

„Garden Party” – Václav Havel
Tłumaczenie: Andrzej Jagodziński
Adaptacja: Łukasz Lewandowski
Reżyseria: Łukasz Lewandowski i Błażej Piotrowski
Obsada:
Hugo Pludek – Maciej Grzegorczyk
Oldrzich Pludek (jego ojciec) – Michał Ferenc
Bożena Pludkova (jego matka) – Agnieszka Barbara Sawicka
Petr Pludek (jego brat) – Dawid Mkrtchyan
Amalka – Sylwia Wiensko
Ferda Plzak (moderator) – Kuba Czajkowski
Sekretarz Urzędu Likwidacyjnego – Michał Świderski
Sekretarka Urzędu Likwidacyjnego – Aleksandra Julia Muszyńska
Sekretarka Urzędu Likwidacyjnego – Karina Maria Giemza
Dyrektor Służby Moderatorskiej – Aleks Mikołaj Joński

Konstrukcja lalek: Łukasz Puczko
Wykonanie lalek: Dawid Mkrtchyan i Łukasz Puczko
Konsultacje scenograficzne: Łukasz Puczko
Kostiumy: Aleksandra Muszyńska, Dawid Mkrtchyan
Charakteryzacja i rekwizyty: Karina Maria Giemza
Audiodeskrypcja: Monika Marciniak
Film (postprodukcja): Dawid Mkrtchyan i Tomasz Pietrzak
Współpraca: Adam Pietrzak, Marcin Wojdałowicz

Projekt „Lalki w sieci” realizowany jest przez Białostockie Stowarzyszenie Artystów Lalkarzy w partnerstwie z Akademią Teatralną im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filią w Białymstoku.

***

[1] Václav Havel, Garden Party, w: Utwory sceniczne, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 17.
[2] Tamże, s. 13.
[3] Václav Havel, Zmieniać świat. Eseje polityczne, Wybór tekstów: Andrzej S. Jagodziński, Wydawnictwo Agora SA, Warszawa, 2012, Ze wstępu ks. Tomáša Halíka, I prezydent, i dysydent, tłum. Tomasz Dostatni OP, s. 8.

 

Portrety obsady:

LALKI W SIECI / PROJEKT W TOKU

Wykładowcy i studenci II roku aktorstwa w naszej uczelni wzięli na warsztat tekst wybitnego czeskiego dramaturga i prezydenta, Vaclava Havla, „Garden Party” i pracują nad jego lalkową adaptacją. To pierwsze takie przedsięwzięcie w kraju, na dodatek odbywające się w większości w środowisku internetowym. Projekt „Lalki w sieci” realizowany jest przez Białostockie Stowarzyszenie Artystów Lalkarzy w partnerstwie z Akademią Teatralną im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filią w Białymstoku. Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kultury w ramach programu Kultura w sieci.

Zadanie polega na realizacji eksperymentalnego spektaklu — działania parateatralnego łączącego elementy teatru dramatycznego, teatru lalek, narzędzi multimedialnych i komunikacji internetowej. Oś dramaturgiczną przedstawienia stanowi tekst „Garden Party” wybitnego czeskiego pisarza Vaclava Havla, w przekładzie A. S. Jagodzińskiego. Główne problemy, które poruszamy, ogniskują się wokół pytania: Co to znaczy dziś dla młodego człowieka — studenta wkraczającego na ścieżkę zawodową — robić karierę?

Studenci zaprojektują elementy scenografii i kostiumów. Będą także współpracować nad koncepcja lalek, które zostaną wykonane następnie przez zawodowego artystę — konstruktora w jego pracowni i rozesłane studentom na czas nagrań.

Studenci będą się mierzyć nie tylko z wyzwaniem artystycznym, ale też z innowacyjną dla nich metodą budowania postaci na odległość i w osamotnieniu, za pomocą uwag przekazywanych drogą elektroniczną. Reżyserzy skorzystają z narzędzi psychologii zorientowanej na proces, które stosują psychoanalitycy w pracy zdalnej z pacjentami. Wspólnie ze studentami będą poszukiwać możliwości wynikających z ograniczeń formalnych, związanych z pracą zdalną i obecnością kamer jako pośredników. Internet i wypożyczone na czas nagrań profesjonalne kamery będą wykorzystane zarówno jako narzędzie komunikacji, ale również jako środek wyrazu artystycznego.

Zgromadzone w ten sposób materiały: indywidualne nagrania, zarejestrowane fragmenty spotkań za pośrednictwem komunikatorów internetowych, zostaną zmontowane i poddane obróbce przez profesjonalnych filmowców. Ostateczny kształt awangardowego spektaklu (wraz z napisami dla osób niesłyszących i audiodeskrypcją) będzie dostępny bezpłatnie w serwisie YouTube, przez co najmniej pół roku po zakończeniu projektu.

Poprzez materiały wizualne publikowane w mediach społecznościowych i reportaże na kanale YT widzowie będą mieli szansę śledzić przebieg eksperymentalnego procesu powstawania spektaklu. Praca z aktorami nad interpretacją tekstu poszczególnych scen, analizą postaci, fragmenty prób czytanych i sytuacyjnych, ale również typowe techniczne zadania, np. rozgrzewki dykcyjne czy emisyjne, odkrywać będą przed publicznością etapy budowania widowiska teatralnego. Obserwacji widzów poddane zostaną także metody poszukiwania formy lalkowej odpowiadającej rysowi charakterologicznemu określonej postaci teatralnej.