#oświadczenie

OŚWIADCZENIE – “ZIELONA GRANICA”

przez

Warszawa, 25 września 2023 r.

W związku z ostatnimi wydarzeniami związanymi z premierą filmu „Zielona granica”, a w szczególności wobec aktu zrównania obsady aktorskiej filmu (wśród której są członkowie naszej społeczności akademickiej, w tym osoby studiujące w Akademii) z kolaborantami hitlerowskimi,

Rektor, Senat i Społeczność Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie wyrażają stanowczy sprzeciw wobec agresywnych i nieodpowiedzialnych wypowiedzi osób publicznych, w szczególności polityków.

W art. 73 Konstytucji RP czytamy:

„Każdemu zapewnia się wolność twórczości artystycznej, badań naukowych oraz ogłaszania ich wyników, wolność nauczania, a także wolność korzystania z dóbr kultury”.

Kształt debaty publicznej w Polsce w odniesieniu do dzieła Agnieszki Holland, a w szczególności drastyczne opinie publicznie wyrażane przez prominentnych polityków, w tym porównywanie postawy osób występujących w tym filmie do kolaborantów okupacyjnego reżimu III Rzeszy, stwarza nie tylko zagrożenie dla realizacji prawa wolności artystycznej, ale – co najistotniejsze – stwarza realne zagrożenie dla bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego artystów.

Wzywamy władzę ustawodawczą, wykonawczą oraz organy administracji publicznej RP do realizacji należnych konstytucyjnych obowiązków i stania na straży wartości 73. artykułu Konstytucji. Artykuł ten wskazuje na ochronę wolności działalności artystycznej w Polsce przez Konstytucję RP. Ochrona ta ma na celu zapewnienie poczucia bezpieczeństwa osobom zajmującym się twórczością artystyczną gwarantowanego w ramach realizacji tego prawa.

Nie ma zgody, aby w państwie prawa uprawianie zawodu aktora lub reżysera narażało artystki i artystów na groźby, które mogą przerodzić się w fizyczne niebezpieczeństwo.

Rektor, Senat i Społeczność Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie

 

OŚWIADCZENIE WŁADZ AT

przez

W związku z pojawiającymi się w przestrzeni medialnej kolejnymi doniesieniami dotyczącymi przekroczeń oraz zachowań przemocowych w uczelniach teatralnych – i w konsekwencji w związku z pojawiającymi się wypowiedziami osób, które studiują lub studiowały w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, czujemy się w obowiązku zabrać głos w tej dyskusji.

Akademia Teatralna w 2018 roku rozpoczęła proces zmiany, zmierzający do zapewnienia osobom studiującym bezpieczeństwa, do przeciwdziałania dyskryminacji oraz wszelkim nadużyciom władzy w relacjach w AT. Proces ten objął zmiany strukturalne (m.in. stworzenie stanowiska Rzecznika Praw Studenckich); prawne (przyjęcie Kodeksu Etyki), organizacyjne (m.in. odwołanie tzw. fuksówki), programowe (wprowadzenie przedmiotu Etyka w teatrze prowadzonego przez Rzeczniczkę Praw Studenckich) i popularyzatorskie (konferencja „Zmiana – teraz!,” która odbiła się szerokim medialnym echem w Polsce ale i za granicą). Akademia Teatralna stała się także liderem międzynarodowego projektu „Change Now” poświęconego demokratyzacji procesu kształcenia i pracy w teatrze, realizowanego wspólnie z europejskimi szkołami teatralnymi i warszawskimi teatrami.

Oświadczenie to jednak nie ma na celu wyliczenia naszych zasług; chcemy raczej wskazać wyzwania, przed którymi stoi uczelnia w tym procesie. Ponieważ jesteśmy w procesie zmiany.

Mamy świadomość, że proces ten zajmie lata. Wiemy, że najtrudniejszym zadaniem jest zmiana, która musi dokonać się w naszej mentalności. W języku. W budowaniu relacji. Mityczna relacja „mistrz – uczeń”, która determinowała proces kształcenia, także w naszej Akademii, przez dziesięciolecia, jest obecnie poddawana głębokiej rewizji. Rozpoczęliśmy proces szkolenia kadry pedagogicznej, uwzględniający kwestie równego i podmiotowego traktowania, a także przeciwdziałania molestowaniu i mobbingowi. Wiemy też, że nie wszyscy członkowie i członkinie naszej społeczności podzielają przekonanie o konieczności zmian. Opór przed zmianą jest naturalną reakcją. Pracujemy nad tym, by uwspólniać rozumienie sytuacji, prowadzimy dialog i kontynuujemy proces.

Największym wyzwaniem, przed jakim stoimy obecnie, jest odzyskanie zaufania studentów. Komunikaty z przestrzeni medialnej, wskazujące Akademię Teatralną jako miejsce, w którym wciąż zachodzi przemoc, są zapewne zasłużone. Nie podjęlibyśmy tej pracy trzy lata temu, gdybyśmy nie zdiagnozowali problemu i nie przyznali, że jest realny. Każdy z tych komunikatów jest dla nas ważnym sygnałem.

Milczenie jest wrogiem tego procesu. Przyjmujemy opinie absolwentów, ale przede wszystkim czekamy na głosy studentów. Wiemy, że paraliżuje Państwa strach przed odwetem i zapewniamy, że na żaden odwet nie ma zgody władz Akademii Teatralnej. Jeżeli mają Państwo jakiekolwiek obawy przed ujawnianiem swoich doświadczeń, wiedzcie, że zrobimy wszystko, żeby Was chronić.

Władze Akademii

OŚWIADCZENIE W SPRAWIE FUKSÓWKI

przez

Oświadczenie Prorektor ds. Filii w Białymstoku, prof. dr hab. Marty Rau w sprawie tzw. fuksówki i dyskusji wywołanej na Facebooku postem Ośrodka Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych. 

 

***

Białystok, 6.09.2020

Oświadczenie

 

W związku z trwającą w mediach społecznościowych dyskusją na temat tzw. fuksówki w Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie Filii w Białymstoku z całą stanowczością oświadczam, że fuksówka została całkowicie zakazana w uczelni decyzją Rektora prof. dr. hab. Wojciecha Malajkata w poprzednim roku akademickim, natomiast od 2008 roku miała charakter wyłącznie integracyjny, służący życzliwemu wprowadzeniu studentów pierwszego roku do społeczności szkolnej. Dlatego z radością przyjęłam fakt, iż kilka dni temu Rektor Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, prof. dr hab. Dorota Segda, wydała podobny zakaz.

Chcę również podkreślić, że w 2019 roku wprowadzony został w Akademii Teatralnej kodeks etyki negujący jakąkolwiek przemoc fizyczną i psychiczną oraz przejawy nierównego traktowania zarówno wobec studentów, jak i pracowników.

Post na temat fuksówki w Białymstoku, umieszczony przez Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych na profilu facebookowym organizacji w dniu 4 września, nie został poprzedzony informacją, iż jest to materiał archiwalny i dotyczy wydarzeń z 2007 roku, czyli sprzed 13 lat, co wprowadziło odbiorców w błąd. Odebrali oni bowiem tekst jako aktualny i dotyczący bieżących wydarzeń. Ogromna liczna negatywnych, a nierzadko obraźliwych komentarzy na temat uczelni opublikowanych pod postem, godzi w dobre imię naszej szkoły oraz stawia pod znakiem zapytania rzetelność Ośrodka. Trudno bowiem nie odnieść wrażenia, że organizacja celowo pominęła informację o archiwalnych charakterze tekstu, dopuszczając się tym samym manipulacji informacyjnej. Nadużycie ze strony Ośrodka i budowanie kłamliwego obrazu naszej szkoły potwierdzają liczne głosy studentów Filii zamieszczone pod postem.

Stanowczo sprzeciwiam się działaniom manipulującym opinią publiczną. Podkreślam, iż mimo kilkukrotnych próśb uczelni o usunięcie postu lub umieszczenie informacji o tym, że jest to sprawa sprzed ponad dekady, nie spotkaliśmy się z żadnym odzewem ze strony Ośrodka.

Bez rzetelnego przedstawienia faktów trudno mówić o wiarygodności Ośrodka, którego działalności do tej pory przyglądałam się z szacunkiem i uwagą. Szkoda, ponieważ skala realnych problemów dotyczących rasizmu i ksenofobii jest ogromna. Zajmowanie się w tym momencie sprawą sprzed 13 lat, mając jednocześnie świadomość, że post wywoła lawinę nienawistnych komentarzy wobec uczelni, która już dawno „uderzyła się w piersi” i zadbała o to, by studenci nie spotykali się z tego rodzaju nadużyciami, określam jako nieuczciwe i wysoce niepokojące.

Prof. dr hab. Marta Rau
Prorektor ds. Filii w Białymstoku
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie

 

Zobacz oświadczenie w pliku PDF