pogranicze: 12 spotkań przy stole

Na kartce w kratkę narysowany ołówkiem kontury Polski, w które wrysowany jest czerwony okrąg.

Zapraszamy 21 grudnia (niedziela) o godzinie 18:00 do Teatru Szkolnego im. Jana Wilkowskiego na czytanie performatywne tekstu ,,pogranicze: 12 spotkań przy stole.”

Gdzieś może środa czwartek mówią że nie puszczą już do kościoła w niedzielę.
Nie puszczą mówią, no bo już końmi przeorali taką bruzdę, tylko jedną taką bruzdę. To jaka to była granica?

 Dwójka studentów postanawia zrobić reportaż o swoich rodzinnych stronach – o dwóch pograniczach, polsko-białoruskim i polsko-niemieckim. Wybierają się więc w odwiedziny do swojej pierwszej rozmówczyni. Nie mają pojęcia, że raz rozpoczęta rozmowa nigdy się nie kończy.

W pamięć wbiły mi się tłumy, stojące po obu brzegach i patrzące na kilka umajonych barek. […] Milczące tłumy stojące po obu brzegach wielkiej rzeki, patrzący na siebie w milczeniu, nieufnie i podejrzliwie. To była rzeka, która dzieliła, nie łączyła.1

Tekst dramatu powstał na podstawie zebranych opowieści mieszkańców pogranicza. Historie prowadzą czytelnika niczym po wyznaczonej linii – od osoby do osoby – prowadząc ścieżkami ludzkiej pamięci, tworzą pejzaż niekoniecznie tego co było, ale raczej tego co utrwaliło się w zbiorowej świadomości. Drogi prowadzą wzdłuż granic, tych narysowanych przez człowieka oraz tych, które wyznaczyła natura. Tych państwowych, ale też tych, które dzielą nas ze względu na wyznanie, pochodzenie czy język. Pytanie czy muszą?

Czym różnią się słowa borderline i borderland? Co łączy ołówek Stalina z prognozą pogody w Niemczech z 1967 roku? I co mają z tym wspólnego bociany? Jeśli chcą państwo poznać odpowiedź na te i inne pytania, zapraszamy serdecznie.

Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny. Aby zarezerwować miejsce, należy wysłać wiadomość mailową na adres tymoteuszsarosiek@gmail.com

Tekst:
Tymoteusz Sarosiek, Agata Nierzwicka

Czytają:
Gosia Bekisz, Julia Czerniewicz, Jakub Gujda, Jakub Jagielski, Barbara Kłoczko, Michalina Krzemianowska, Wojciech Leśniewski, Anna Łukasiak, Kacper Malinowski, Nastia Maistru, Aleksandra M’hango, Kacper Rokosz, Tadeusz Wdowiak

Logo Białegostoku: Szary napis Białystok, ostatnia litera napisu okolona jest żółto-czerwonymi promieniami słońcaZrealizowano w ramach stypendium artystycznego Prezydenta Miasta Białegostoku.

Autorzy dziękują Akademii Teatralnej w Białymstoku za udostępnienie przestrzeni oraz obsługę techniczną.

____________________

Czy wiesz że: zajmujemy piąte miejsce w rankingu najbardziej okrągłych państw świata?! Polska z wynikiem 0,903 uplasowała się na piątej lokacie, ustępując jedynie Sierra Leone, Nauru, Zimbabwe i Watykanowi.2

Pogranicze – obszar położony blisko granicy oddzielającej terytoria różniące się pod pewnymi cechami. Najczęściej chodzi tu o granice państwowe. Na obszarach pogranicza obserwuje się przemieszanie pewnych cech, w tym kultur, z obu sąsiadujących ze sobą obszarów.3

1 – F. Miedziński, Polsko-niemiecka współpraca przygraniczna, Przegląd Zachodni 3/1961
2 – G. Ciruelos (https://gciruelos.com/what-is-the-roundest-country.html)
3 – Wikipedia (https://pl.wikipedia.org/wiki/Pogranicze_(obszar))

Żegnamy prof. Piotra Cieplaka

Czarno-biały portret prof. Piotra Cieplaka.

Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci dr hab. Piotra Cieplaka wybitnego reżysera, wykładowcy Akademii Teatralnej w latach 1993-2025, którego spektakle zgłębiały tropy polskiej kultury przez cztery dekady.

Naszą Społeczność opuścił Nauczyciel i Przewodnik kształtujący pokolenia reżyserów i aktorów, nieustannie przywracający wiarę w podstawowe wartości: Piękno, Prawdę i Miłość. Miłośnik Drzew pozostawił po sobie silny, rozlegle ukorzeniony i bujnie rozgałęziony Teatr.

Rodzinie i Bliskim wyrazy głębokiego współczucia składa Społeczność Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w WarszawieNekrolog Piotra Cieplaka.

 

Stypendia Prezydenta Białegostoku

Z serca gratulujemy naszym studentkom i studentom otrzymania w piątek, 5 grudnia stypendium Prezydenta Białegostoku dla szczególnie uzdolnionych studentów za poprzedni rok akademicki!

Są to w kolejności alfabetycznej:

  • Kristina Dereviaha (V rok aktorstwa)
  • Łukasz Dybek (V rok aktorstwa)
  • Tymoteusz Jucha (IV rok aktorstwa)
  • Magdalena Kamińska (IV rok aktorstwa)
  • Polina Kuzhelieva (V rok aktorstwa)
  • Łucja Mucha (V rok aktorstwa)
  • Lesia Pasichnyk (IV rok reżyserii)

Cieszymy się, że ich ogromna aktywność i zaangażowanie zostało dostrzeżone i nagrodzone!

UwB i AT zacieśniają współpracę

Władze obu uczelni na wspólnej fotografii: od lewej stoją Krzysztof Korotkich, Artur Dwulit, Bernarda Bielenia, Wiesław Czołpiński, Mariusz Popławski.

Wspieranie rozwoju studentów obu uczelni, tworzenie warunków sprzyjających kształtowaniu postaw twórczych, poszerzaniu kompetencji zawodowych i społecznych, a także budowanie środowiska akademickiego opartego na współpracy, otwartości i wymianie doświadczeń – taki jest cel porozumienia o współpracy, które dzisiaj (3 grudnia 2025r.) oficjalnie zawarły Uniwersytet w Białymstoku oraz Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Dokument sygnowali prof. dr hab. Mariusz Popławski – rektor Uniwersytetu w Białymstoku oraz prof. dr hab. Wiesław Czołpiński – rektor Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie.

Porozumienie zostało podpisane w Rektoracie największej podlaskiej uczelni, a w spotkaniu wzięli także udział prorektor UwB ds. kształcenia dr hab. Krzysztof Korotkich prof. UwB – który będzie koordynatorem współpracy z ramienia Uniwersytetu, prof. dr hab. Artur Dwulit – prorektor Akademii ds. Filii w Białymstoku i koordynator porozumienia z ramienia AT oraz dr hab. Bernarda Bielenia – dziekan ds. kierunków Filii Akademii Teatralnej w Białymstoku.

– Bardzo się cieszę, że mogę podpisać tę umowę – to akt formalny, który potwierdza, że współpraca między naszymi uczelniami może być jeszcze bardziej efektywna. Działamy w Białymstoku i jestem przekonany, że przedsięwzięcia, które będziemy wspólnie realizować, będą z korzyścią i dla studentów, i mieszkańców naszego regionu – podkreślał podczas podpisania umowy rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. Mariusz Popławski.

– Ja również potwierdzam deklaracje Pana Rektora i dołączam do nich cały potencjał Akademii Teatralnej – nie tylko Filii w Białymstoku, ale też warszawski. Wychodzimy naprzeciw z całym szeregiem inicjatyw i zadaniami skierowanymi w region podlaski – mówił z kolei prof. dr hab. Wiesław Czołpiński – rektor Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, powołując się na program FEnIKS, w ramach którego uczelnia otrzymała dotację m.in. na modernizację Teatru Collegium Nobilium, ale też działania edukacyjne oraz promocyjne. – To również będzie potencjał dla wspólnych działań – podkreślał prof. Czołpiński.

Podpisane porozumienie zakłada m.in. realizację programów wymiany dydaktycznej, umożliwiających studentom oraz kadrze dydaktycznej uczestnictwo w zajęciach, warsztatach i projektach prowadzonych przez partnerską uczelnię, wspieranie działalności kół naukowych, klubów filmowych i innych form organizacji studenckich, organizowanie wspólnych przedsięwzięć dydaktycznych i artystycznych, tworzenie wspólnych publikacji i materiałów edukacyjnych, udział przedstawicieli Uniwersytetu w przedsięwzięciach podejmowanych przez Akademię, w tym w Międzynarodowym Festiwalu Szkół Lalkarskich „LALKANIELALKA”.

– W mojej idei interdyscyplinarność funkcjonowała od zawsze. Wchodząc dziś tutaj, rozmawialiśmy, kto z nas miał swój epizod na Uniwersytecie. I konia z rzędem temu, kto znajdzie człowieka w Akademii Teatralnej, który nie miał epizodu uniwersyteckiego, czy politechnicznego. Akademia ma tę przypadłość, że wszelkie dodatkowe wykształcenia są tylko i wyłącznie na plus. Także wielu naszych absolwentów kończy m.in. studia humanistyczne i realizuje swoje umiejętności w dwóch, czy trzech specjalnościach – mówiła dr hab. Bernarda Bielenia – dziekan białostockiej Filii Akademii Teatralnej.

– Przypieczętowaliśmy współpracę, która istnieje. Jesteśmy już na etapie kilku pomysłów i projektów, których rezultaty – mam nadzieję – poznamy jeszcze w tym roku akademickim, a na pewno podczas festiwalu „LALKANIELALKA” – dopowiedział prof. dr hab. Artur Dwulit.

Jak przypominał prof. UwB Krzysztof Korotkich, już przy poprzednich edycjach festiwalu, studenci Wydziału Filologicznego UwB pracowali jako dziennikarze i krytycy teatralni, przygotowując gazetę festiwalową.

– Jest to realna praktyka dla filologów, gdzie nabywają umiejętności przy nowym gatunku literackim, ale zależy nam też na tym, żeby inne wydziały się w to włączyły. To co potrafią studenci Akademii Teatralnej, jest bardzo ważną umiejętnością w każdej naszej jednostce m.in. na Wydziale Prawa, gdzie prowadzone są symulacje rozpraw sądowych. Nasi studenci też mogą podzielić się wieloma umiejętności, choćby przy analizie tekstu literackiego – mówił prorektor UwB ds. kształcenia. (tekst: Dział Promocji UwB)

Fot. Łukasz Nowicki, Uniwersytet w Białymstoku 

 

Premiera filmu “Bez teatru można żyć”

Zapraszamy 12 grudnia o godz. 14:45 do Teatru Szkolnego im. Jana Wilkowskiego na premierę filmu „Bez teatru można żyć” w reż. Ewy Marii Wolskiej oraz wystawę prac plastycznych w nim wykorzystanych.

Rezerwacje bezpłatnych wejściówek przyjmujemy telefonicznie w godz. 9:00-15:00 (tel.: 85 743 54 53).

„Bez teatru można żyć” to animowana historia naszej uczelni, której premiera zwieńczy rok obchodów 50-lecia działalności Filii. Przy użyciu lalek (a jakże!), archiwalnych zdjęć oraz nagrań wypowiedzi Krzysztofa Raua i Jana Wilkowskiego, autorka Ewa Maria Wolska opowiada w skondensowanej formie o tym, jak doszło do zrekrutowania pierwszego rocznika studentów, o epoce „Wilka” jako dziekana, o przedmiotach, które żyją i życiu lalek po godzinach. Wszystko z humorem właściwym lalkarzom i w pięknej, dopracowanej w każdym calu formie wizualnej.

Czas trwania filmu: 15 minut

Twórczynie i twórcy filmu: 
Pomysł, scenariusz, reżyseria, animacja: Ewa Maria Wolska
Muzyka, dźwięk: Urszula Chrzanowska
Montaż: Rami Shaya
Nagrania głosu (archiwalne i współczesne): Bernarda Bielenia, Alicja Czerniewicz, Wiesław Czołpiński, Rafał Derkacz, Artur Dwulit, Sylwia Janowicz-Dobrowolska, Monika Markowska, Karolina Martin, Marta Rau, Krzysztof Rau, Wojciech Szelachowski, Marek Waszkiel, Jan Wilkowski, Izabela Zachowicz i in.
W filmie wykorzystano technologię AI do przetworzenia nagrań głosowych inspirowanych głosami KRZYSZTOFA RAUA i JANA WILKOWSKIEGO
Nagrania głosu: Jakub Klimaszewski

W filmie wykorzystano zdjęcia lalek i elementów scenograficznych powstałych w Akademii Teatralnej w Białymstoku.

W filmie wykorzystano cytaty z książek, reportaży radiowych i filmu dokumentalnego, m.in.:
1.     Bielenia Bernarda Anna. Wywiad, rozmawia Mateusz Dawidziuk. https://www.youtube.com/watch?v=SsNH9e1wMMQ&t=342s
2.     Damulewicz Piotr (red.) Wypowiedzi Jana Wilkowskiego [w:] Spowiedź w drewnie czyli rzecz o Janie Wilkowskim, Białystok 2002.
3.     Gordiejew Olga. Kontrolowana spontaniczność, reportaż, Polskie Radio Białystok, 16.06.2025. https://www.radio.bialystok.pl/reportaz/index/id/130925
4.     Gordiejew Olga. Tramwajem do teatru, reportaż, Polskie Radio Białystok, 11.10.2024. https://www.radio.bialystok.pl/reportaz/index/id/112463
5.     Gordiejew Olga. Wybrałem Teatr, reportaż, Polskie Radio Białystok, 07.02.2023. https://www.radio.bialystok.pl/reportaz/index/id/123759
6.     Horodniczy Janusz, Wojciechowski Krzysztof (reż.). Światła ramp czyli Jan Wilkowski w Białymstoku, TVP3, 2001.
7.     Rau Krzysztof, Najdłuższy egzamin do PWST [w:] Warszawska Szkoła Teatralna, szkice i wspomnienia, Warszawa 1991.
8.     Rau Krzysztof, Autolustracja, Oficyna Wydawnicza STOPKA, Łomża 2009.
9.     Wilkowski Jan, Belfer mimo woli [w:] Warszawska Szkoła Teatralna, szkice i wspomnienia, Warszawa 1991.

Szczególne podziękowania: Daria Holovchanska, Rafał Pietrzak, Agnieszka Sowała-Kozłowska

Warsztaty w ramach programu Erasmus+ 

Prof. Larysa Ischenko i prof. Natalia Mykhailova pozują przed wejściem do Teatru Szkolnego.

Na grafice z lewej strony flaga Unii Europejskiej - 12 białych gwiazdek na granatowym tle, z prawej strony granatowy napis: Finansowane przez Unię Europejską

 

W październiku 2025r gościliśmy prof. Larysę Ischenko z Kyiv National Ivan Karpovich Karpenko-Kary University of Theatre, Cinema and Television oraz prof. Nataliię Mykhailovą z Kharkiv I.P. Kotlyarevsky National University of Arts (Ukraina). Przyjazd odbył się w ramach programu Erasmus Plus – Mobilność edukacyjna.  

W ramach warsztatów z prof. Larysą Ishchenko osoby studiujące na aktorstwie miały okazję poznać podstawy szermierki scenicznej, nauczyć się elementów ruchu tańca stepowego, a także opanować elementy żonglerki piłkami, chustami i kapeluszami.
W tym samym czasie osoby studiujące na II roku kierunku aktorstwo wzięły udział w warsztatach z białego śpiewu prowadzonych przez prof. Nataliię Mykhailovą.
Wizyta prof. Natalii Mykhailovej i prof. Larysy Ishchenko była także okazją do przyjrzenia się metodom pracy naszych wykładowców, wymiany doświadczeń, porównania programów kształcenia w uczelniach partnerskich i Akademii. Część kulturalna programu obejmowała wizytę w Białostockim Teatrze Lalek i Szkolnym Teatrze im. Jana Wilkowskiego.
 
Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją z wizyty.
 
Fot. Daria Holovchanska, archiwum Akademii Teatralnej Filii w Białymstoku 

O!piernicz raka

5 grudnia nasza uczelnia włączy się w 8. edycję ogólnopolskiej akcji O!piernicz raka organizowanej przez stowarzyszenie o tej samej nazwie. Celem inicjatywy jest wsparcie dzieci chorych onkologicznie, przebywających w szpitalnych oddziałach.

Szukajcie tego dnia w naszych mediach społecznościowych filmików z czytania jednego z opowiadań Grzegorza Kasdepke… w piżamach! Dlaczego? Bo to właśnie w takim stroju mali pacjenci spędzają większość czasu w szpitalu. Będziemy czytać u nas na miejscu, w uczelnianej bibliotece oraz na oddziale onkologicznym Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku.

Będziemy również za pośrednictwem mediów społecznościowych zachęcać Was do odwiedzenia w dniach 11-12 grudnia holu głównego Uniwersyteckiego Dziecięcego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, gdzie w godz. 9:00 – 14:00 będzie można kupić pyszne świąteczne pierniki. Dochód z akcji wesprze podopiecznych fundacji O!piernicz raka.










Czy mogę ci zadać pytanie?

Głowa żaby narysowana ręką dziecka, nad nią napis: Czy mogę Ci zadać pytanie i żółte gwiazdki.

Zapraszamy na początku grudnia na familijny spektakl “Czy mogę ci zadać pytanie?” 

Dlaczego zebry są w paski, a nie w kropki?
Dlaczego niebo jest niebieskie?
Czemu stół ma nogi, a nie ręce?
Ile może ważyć księżyc…

Zapraszamy do świata nieskończonej dziecięcej ciekawości — świata, w którym pytania są ważniejsze niż odpowiedzi. To podróż dla małych odkrywców i dorosłych, którzy wciąż chcą wiedzieć, pytać i dziwić się światu… Bo nie zawsze najważniejsze jest wiedzieć, lecz chcieć wiedzieć…

Występują: Zuzanna Blicharz, Jakub Jagielski, Karolina Klemczak, Łukasz Krasoń
Opieka pedagogiczna: prof. dr hab. Artur Dwulit, Agata Stasiulewicz
Muzyka: dr Marcin Nagnajewicz
Wykonanie lalek: Julia Mandziak (projekt), Karolina Baczar, Anna Chilińska, Magdalena Dąbrowska, Róża Turlińska, Zbigniew Romanyk
Obsługa techniczna: Nina Czaja, Tadeusz Wdowiak

Wiek odbiorców: spektakl skierowany do dzieci w wieku 6 – 9 lat i bliskich im osób dorosłych
Czas trwania: 45 minut

Spektakl inspirowany twórczością Maliny Prześlugi.

GRAMY
Teatr Szkolny im. Jana Wilkowskiego w Białymstoku, s. 205 (drugie piętro bez windy)

3.12 (środa), godz. 9:00 (spektakl przeznaczony dla grup przedszkolnych i szkolnych, REZERWACJA)
4.12 (czwartek), godz. 9:00 (spektakl przeznaczony dla grup przedszkolnych i szkolnych, REZERWACJA)
5.12 (piątek), godz. 9:30 (spektakl przeznaczony dla grup przedszkolnych i szkolnych, REZERWACJA)
6.12 (sobota), godz. 16:00 (BRAK MIEJSC)
7.12 (niedziela), godz. 12:00 (BRAK MIEJSC)

Rezerwacje biletów przyjmujemy telefonicznie w godz. 9:00-15:00 (tel.: 85 743 54 53).
Bilety 20 – 50 zł. Zapoznaj się ze szczegółowymi informacjami dla widzów (link otwiera się w nowym oknie).

Autor plakatu: Michał Klemczak, 10 lat 

Plakat do spektaklu: Głowa żaby narysowana ręką dziecka, nad nią napis: Czy mogę Ci zadać pytanie i żółte gwiazdki, a pod nią nazwiska i imiona twórców.

Projekt impAKT na VIII East Design Days

Grafika wydarzenia: czerwony prostopadłościan z kształtem wycinanki z przodu otoczony literami o różnych krojach tworzącymi napis: tradycja?!

Zapraszamy na VIII East Design Days, a w szczególności na pokaz efektów współpracy studentek i studentów koła naukowego „Forma” na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej i naszej Filii (wszystkich trzech kierunków), pod opieką pedagogów obydwu uczelni.

20 listopada (czwartek) o godz. 18:00 na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej przy ul. Oskara Sosnowskiego 11 w Białymstoku uczestnicy obejrzą impAKT – projekt, który jest żywą strukturą performującą narzędzia AI.

W pokazie ze strony naszej uczelni będą uczestniczyć osoby studiujące: Aleksander Piesiecki, Bartłomiej Kowalski, Dominika Šoškova, Iza Makiel, Julia Żak, Julia Potrykus, Justyna Bożewicz, Łukasz Krasoń, Aleksandra Miętka, Lilianna Kłos, Nina Czaja.

W pracach nad etiudą uczestniczyli: Anna Chlebica, Lada Borovska, Lesia Pasichnyk, Ewelina Głowacka, Marta Wieczorkiewicz, Viktoriia Yefremova, Urszula Zasłona z naszej uczelni oraz Paulina Borkowska, Zuzanna Godlewski, Klaudia Kapla, Dominika Kotowska, Natalia Wojewódzka, Wiktoria Falkowska, Diana Syrovatska, Gabriela Czech i Jan Konstantynowicz ze studenckiego koła “Forma” na PB (opiekunka koła – mgr Aleksandra Jakuć).

Grono pedagogiczne wspierające projekt: Maciej Popławski (PB) – koncepcja i Visual Design, Szymon Andrejczuk (PB) – sfera dźwiękowa, Małgorzata Tarasewicz-Wosik (AT) – konsultacje plastyczne , Karolina Garbacik (AT)- choreografia, Prodziekan ds. Rozwoju i Współpracy Wydziału Architektury – dr inż. arch. Adam Jakimowicz – koncepcja , Dziekan ds. kierunków Filii – dr hab. Bernarda Bielenia – koncepcja i reżyseria.

Czytaj cały program East Design Days. 

VIII East Design Days w Politechnice Białostockiej odbędzie się 20 i 21 listopada na Wydziale Architektury Politechniki Białostockiej. Będą to dwa dni rozmów o projektowaniu, spotkań ze znanymi twórcami i świętowania 50-lecia Wydziału Architektury. Tematem przewodnim tegorocznej edycji będzie: Tradycja?! i jej rola we współczesnym projektowaniu.

Nasza uczelnia partneruje wydarzeniu. 

Nagrody 15. Forum Młodej Reżyserii

Portret studentki Lady Borowskiej.

Z serca gratulujemy studentce reżyserii Ladzie Borovskiej, która z 15. Forum Młodej Reżyserii przywiozła szereg nagród za swój spektakl “Balladyna 68 – w nieco skróconej wersji” z udziałem Agnieszki Solskiej (op. pedagogiczna: Helena Radzikowska):

  • NAGRODY JURY: NAGRODA VERBA Stowarzyszenia Autorów ZAiKS propagująca walory literackie i szczególną wrażliwość na słowo, w wysokości 2000 zł.
  • 2 nagrody Teatr Nowy Poznań: zaproszenie do prezentacji spektaklu “Balladyna 68 – w nieco skróconej wersji” oraz zaproszenie do czytań w Teatrze Nowym w Poznaniu.
  • Nagroda Teatr Dramatyczny w Warszawie – zaproszenie do prezentacji spektaklu podczas Warszawskich Spotkań Teatralnych.

Czujemy wielką dumę i radość!